Foto: Toul Sleng, Cambodja
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben 60 miljoen mensen de dood gevonden, een aantal dat niet te bevatten is. Het is 4 mei, Dodenherdenking, en ik zie op televisie Koning Willem Alexander en Koningin Maxima een bloemenkrans ter nagedachtenis aan de slachtoffers op de dam neerleggen.
Foto: militair kerkhof Margraten, Limburg
Ik denk na over oorlogen en onderdrukking in de landen die we ooit bezocht hebben. De conclusie is dat elk land wel een kruis met zich meedraagt. In China en Tibet vonden vele Tibetanen en Chinezen de dood tijdens het bewind van Mao Zedong. We zouden het wel eens vergeten, maar niet alleen de Tibetanen, maar ook de Chinezen zelf zijn slachtoffer geworden van Mao Zedong en de zijnen. Men zegt dat tijdens het bewind van Mao Zedong tussen de 40 en 72 miljoen mensen zijn omgekomen, met name door hongersnood, maar ook velen die werden vermoord of werden gedwongen zelfmoord te plegen. Het Chinese volk is nog altijd bang om iets negatiefs over hun grote Roerganger te zeggen.
Foto: Bij de Potala, paleis van de Dalai Lama in Lhasa Tibet, wappert de Chinese vlag.
In Cambodja liepen we over de Killing Fields, een plek met een zeer naargeestige energie, waar de dood nog steeds lijkt rond te waren. Pol Pot en zijn Communistische Rode Khmer hebben zeker een kwart van de bevolking omgebracht. Elke Cambodjaan is minstens één iemand, maar vaak meerdere mensen verloren. Het regime hoefde maar het geringste vermoeden te hebben dat iemand zich zou verzetten en degene werd opgepakt en afgevoerd naar Toul Sleng, de beruchte gevangenis in Phnom Phen. Velen kwamen in Toul Sleng om door de ontberingen en de martelingen en degenen die Toul Sleng overleefden, werden gedeporteerd naar de Killing Fields om daar te worden geëxecuteerd. We bezochten Toul Sleng, we zagen de cellen, de martelwerktuigen en de foto’s van de vele slachtoffers; mannen, vrouwen en kinderen. Geen woorden voor.
Foto: De foto’s van de slachtoffers van Toul Sleng
In Myanmar ontmoetten we Fern, de vrouw van de neef van de laatste Shanprins. Ze vertelt openlijk over het regime van generaal Ne Win. De Shan vormden destijds een grote minderheid in Myanmar, de generaal zag de minderheden als een bedreiging voor de eenheid van het land en zijn regime heeft velen gevangengenomen, waaronder ook de prins van de Shan. Niemand heeft ooit nog iets van de prins vernomen. Hij is waarschijnlijk vermoord. Myanmar kende vele militaire regimes, het land is net onder de juk van het laatste regime uit en zet voorzichtig de eerste stappen richting democratie. Niemand in Myanmar praat over het verleden, behalve Fern.
In Afrika bezochten we het land waar het woord ‘apartheid’ vandaan komt, Zuid Afrika. De zwarte bevolking werd jarenlang onderdrukt en moesten vaak gedwongen in Townships gaan wonen. Nelson Mandela zat jarenlang gevangen, voordat hij president werd. In Zimbabwe gaat het volk nog altijd gebukt onder het bewind van een dictator, Mugabe. Inzicht in de situatie krijg je niet, in Zimbabwe mag je als reiziger de naam Mugabe niet eens uitspreken, dit om problemen te voorkomen. In Namibië en Botswana werden stammen zoals de Himba en de San gedwongen hun vruchtbare land te verlaten.
De bevolking in India werd jarenlang onderdrukt door de Britten, totdat Ghandi met zijn geweldloze verzet de onafhankelijkheid bij de Britten afdwong.
De inwoners van Indonesië werden jarenlang onderdrukt en uitgebuit door de Nederlanders.
Het rijtje van onderdrukking, discriminatie, bezetting en oorlog is eindeloos. Het speelde in het verleden, in het heden lijkt er vaak niet veel te zijn veranderd, laten we hopen dat het in de toekomst ooit stopt.
Foto: militair kerkhof Margraten, Limburg