‘Ik heb het gevoel dat mijn leven in de parkeerstand staat,’ zegt mijn cliënt die met spanningsklachten thuiszit. Hoewel ze in therapie heel hard aan haar oude trauma’s en patronen werkt, heeft ze het gevoel dat ze niets doet, omdat ze niet aan het werk is. Terwijl dit mogelijk een van de meest life-changing moments van haar leven zijn.
Mensen die thuis komen te zitten met spanningsklachten of burnoutklachten hebben vaak het idee dat hun leven in de parkeerstand staat. Ze vinden vaak dat ze niet thuis mogen zitten, dat ze lui zijn, dat ze niet gemist kunnen worden op het werk of dat ze zich niet ziek mogen melden, omdat ze niets hebben. Ik heb deze overtuigingen zo vaak gehoord. Dit komt omdat mensen die thuis komen te zitten met spannings- of burnoutklachten nogal hoge normen voor zichzelf hanteren en nogal streng voor zichzelf zijn. Ze stellen hoge eisen aan zichzelf en hebben een hoog verantwoordelijkheidsgevoel. Vaak hebben ze moeite met het stellen van grenzen. Deze patronen vormen een vergroot risico op het ontwikkelen van een burnout of op uitval op het werk door spanningsklachten. Als iemand in de behandeling komt met deze klachten en deze patronen is de eerste stap altijd uit de doe-modus komen. Dat gaat niet zonder slag of stoot, want de patronen zijn heel erg hardnekkig en de overtuigingen dat ze niet ziek zijn en niet thuis mogen blijven zijn diepgeworteld. Uit de doe-modus komen is dan ook een enorme stap, het is een acceptatieproces: accepteren dat het nu niet meer gaat en dat het lichaam en de geest schreeuwt om rust. Het lichaam en de geest beginnen bij overbelasting namelijk in eerste instantie met kleine signaaltjes, kleine tekentjes dat het niet lekker loopt: een keer pijn in de nek, vermoeid, een verkoudheidje, piekeren, slecht slapen. Als deze eerste signalen genegeerd worden, trekt het lichaam en de geest steeds meer uit de kast om de boodschap duidelijk te maken: de klachten verergeren: de pijn in de nek, de schouders of de rug wordt chronisch, het lichaam wordt ziek, er ontstaan misschien wel stemmingsklachten, een kort lontje, angstklachten en misschien zelfs paniekaanvallen. Duidelijke signalen van lichaam en geest dat het genoeg geweest is en dat er rust moet komen. En als deze signalen dan genegeerd worden, dan komt lichaam en geest met een complete shut down, mensen in deze shut down kunnen letterlijk hun lichaam niet meer bewegen, het lichaam weigert dienst, dit noemen we een burnout, letterlijk uitgebrand. De tank is helemaal leeg, vergelijk het maar met de tank van een auto. En als een auto de tank leeg heeft, dan kun je nog zo hard en zo lang op het gaspedaal drukken, er gebeurt helemaal niets meer, de auto zal geen millimeter van de plaats komen. Zo gaat dat met het lichaam en de geest ook in een burnout.
Het acceptatieproces dat het lichaam en de geest rust nodig hebben en het proces van doe-modus naar zijn-modus is een heel belangrijke fase in het herstelproces. Voor deze fase dient ook echt uitgebreid de tijd genomen te worden. Het duurt de tijd die er voor nodig is, je kunt het proces niet versnellen, je kunt het niet afdwingen. Tijdens deze fase ga je met de cliënt op zoek naar wat rust en ontspanning brengt en de opdracht voor de cliënt is om heel veel rust en ontspanning op te zoeken: wandelen in de natuur, yoga, meditatie, lezen, muziek luisteren, creatief bezig zijn, mindfulness, noem maar op. Samen ga je onderzoeken wat passend is.
De volgende fase bestaat uit het aanpakken van niet-helpende patronen, zoals het stellen van hoge normen, het wegcijferen van jezelf en het niet stellen van grenzen. Vaak gaat deze zoektocht naar het ontstaan van deze patronen helemaal terug naar de kindertijd, want dat is de plek waar de basis van onze gedachten- en gedragspatronen wordt gelegd. De eerste stap is inzicht krijgen in de patronen: waar komen ze vandaan? Hoe beïnvloeden ze het dagelijks leven? Vervolgens wordt er gewerkt aan het doorbreken van deze patronen. Soms is het nodig om nog pijnlijke hoofdstukken uit de kindertijd te verwerken, alvorens er verder gegaan kan worden in het proces. Stapje voor stapje worden oude patronen doorbroken en komen er nieuwe gedachten en gedragingen voor in de plaats. Dit laatste kost heel veel tijd, geduld en aandacht. Patronen die immers al jaren lang een belangrijke rol in het leven spelen, zijn niet zomaar in een weekje doorbroken.
Tenslotte komt de laatste fase van het proces: ‘Wie ben ik en wat wil ik nu echt.’ De cliënt dient zich als het ware opnieuw te ontdekken. Vaak wil iemand niet meer terug naar het oude leven met alle stress en spanning. Maar wat dan wel? Dat is een bijzondere reis. Het is belangrijk om volledig bij de diepste kern te komen, want diep van binnen weet ieder mens wat hij of zij het allerliefste wil en heeft ieder mens een droom.
Dus toen mijn cliënt het idee had dat haar leven volledig in de parkeerstand stond, was dit allemaal gaande. Het werd een van de meest bijzondere reizen die ze ooit had gemaakt of zou maken. Ze mocht afrekenen met de ‘spoken’ uit haar verleden in de vorm van trauma’s en niet-helpende patronen en overtuigingen. En ze mocht ontdekken wie ze nu echt in haar allerdiepste kern is en wat haar missie hier op aarde is. De parkeerstand was eigenlijk haar reis naar haar hart.
Voor mij is en blijft het bijzonder om samen met mensen uit hun allerdiepste dalen te klimmen om vervolgens zichzelf te ontdekken en boven zichzelf uit te mogen stijgen.
