Gisteren was er een rondetafelgesprek met leden van de Tweede Kamer over de situatie van de GGZ. Er kwamen mensen vanuit verschillende invalshoeken aan het woord. Als zorgvragers / ervaringsdeskundigen spraken Denise Bosma, Liv van der Horst en Linde van der Galiën. Vanuit de branche spraken Marielle Ploumen (De Nederlandse GGZ), Bauke Koekkoek en Marja van’t Spijker (NVVP). En vanuit de wetenschap spraken Christiaan Vinkers (lid adviesraad wetenschap en innovatie UMC Amsterdam), Damiaan D. (psychiater en filosoof, Universiteit van Amsterdam), Jim van Os (hoogleraar psychiatrie UMC Utrecht) en Bert van der Hoek (Trimbos).
Het doel van het gesprek was het bespreken hoe het komt dat steeds meer mensen lijden aan psychische stoornissen en hoe de GGZ hiermee om zou kunnen gaan. Uit dit gesprek bleek al snel dat we niet kunnen spreken van dé GGZ, want het spectrum van geestelijke gezondheidszorg is zo breed dat het moeilijk te vatten is onder één noemer. En ook al snel bleek dat het niet zo duidelijk is wat nu een psychische stoornis of psychisch lijden precies is en wat het verschil tussen beiden is.
Vanuit mijn ervaring en mijn praktijk zie ik de toename van psychisch lijden ook. Waarbij ik het kader helder wil schetsen dat ik een vrijgevestigde praktijk heb in de (voorheen) BasisGGZ waar mensen aankloppen met enkelvoudige problematiek. Absoluut niet te vergelijken met de specialistische GGZ waar mensen in behandeling komen met fikse psychiatrische problematiek. Ik behandel niet enkel mensen met psychische klachten, maar ik begeleid ook zorgverleners die vastlopen in het systeem. En ik zie bij beide groepen een belangrijke overeenkomst: zowel zorgvragers als zorgverleners hebben last van de enorme druk in de maatschappij.
Er moet zoveel, de druk ligt hoog en in de meeste beroepen komt er een hele hoop regel- en papierwerk bovenop. Hierdoor lopen mensen vast in hun patronen, verliezen hun plezier en gaan stress- en spanning ervaren. Kortom de bodem voor het ontwikkelen van psychische klachten is gelegd. Het klinkt misschien vreemd, maar dit beeld zie ik bij zowel de zorgvragers die bij mij in zorg komen als de zorgverleners die bij mij in supervisie komen. Dat heeft me aan het denken gezet over waar het beide groepen aan ontbreekt en waar beide groepen behoefte aan hebben. Als reizende psycholoog ben ik deze vraag gaan neerleggen op meerdere plekken op de wereld.
De nomaden en monniken in Tibet vonden rust in het leven in het hier en nu. De Bosjesmannen vertelden me over de sterke verbinding met de natuur, die hen overvloed schenkt, in India vonden mensen berusting in hun lot omdat het hun karma was. En zo kan ik nog even doorgaan met het noemen van voorbeelden. Heel veel wijze lessen met één duidelijke boodschap: maak je leven zinvol en de moeite waard. Hoe doe je dat? Dat is voor eenieder van ons een persoonlijke zoektocht. Maar ik denk dat dit wel een zoektocht is die een hele belangrijke plek in de GGZ heeft voor zowel de zorgvrager als de zorgverlener.
Bekijk het rondetafelgesprek hier.
