Etosha NP, één van de bekendste natuurreservaten in Namibië. Het park is net zo groot als Nederland. En als je wilt, mag je er zelf met de auto doorheen rijden. In het park kun je vier van de vijf dieren van de Big Five spotten, zoals de olifant, de leeuw, de neushoorn en het luipaard. Er zijn geen buffels (nummer vijf van de Big Five) in Etosha.
De meeste mensen bezoeken het park voor twee of drie dagen en gaan van Okaukoujo naar Namutoni of andersom. Maar mocht je de tijd hebben, dan is het echt een aanrader om langer in Etosha te blijven. Je hebt dan de kans om echt de sfeer, de vibe van de dieren te voelen.
Etosha is het land waar de dieren het voor het zeggen hebben. Wij mensen mogen het land bezoeken, maar hebben ons aan de regels van de dieren te houden. Het is daarom belangrijk dat wij mensen in de auto blijven, met de auto niet van de weg afgaan en de dieren altijd voorrang geven. Dat zijn de eenvoudige, maar zeer noodzakelijke regels in Etosha. Houden wij ons aan die regels, dan zijn de dieren zeer tolerant en gunnen ze ons een inkijk in hun leven. Gaan we over hun regels heen, dan zou het kunnen dat we op onze plek worden gezet. Om een hint te geven: voor een olifant of een neushoorn is een auto geen partij. Helaas is het wel eens voorgekomen dat deze dieren een auto hebben beschadigd of omgeduwd. Als we uit de auto stappen zijn we voor de rovers in Etosha geen geduchte tegenstanders, maar een makkelijk hapje. Zo zijn de regels in Etosha. Gelukkig komt een aanvaring tussen mens en dier maar heel zelden voor. Helaas is het wel zo, dat de dieren er vervolgens altijd de schuld van krijgen.
De inkijk in het leven van de dieren is een hele bijzondere ervaring. Het idee dat er overal jagers verschuild konden zitten, gaf me een beangstigend gevoel. Alle controle is weg. Ik zag de alertheid bij de grazers. Constant speurden ze de omgeving af, op elk geluidje reageerden ze. Desondanks straalden de meeste grazers een zekere rust en vertrouwen uit. Als de auto stopte naast een groepje gnoes, zebra’s, springbokken of impala’s voelde ik rust. Ik hoorde hun tanden het gras afsnijden, ik hoorde hun hoeven in het droge zand. Af en toe keek een dier ons verbaasd aan, niet bang, eerder nieuwsgierig; “Wat doe jij hier, wat ben jij?”, waarna het zijn bezigheid weer voortzette. De grote kudde geeft veiligheid, de veiligheid van de massa. Die veiligheid was voelbaar. Het leek soms alsof de dieren wilden zeggen: “Het is goed, je bent veilig, er kan je nu niets gebeuren.” Ik vond het fijn om naast de kudde te staan. Veel mensen zijn in Etosha en in de andere parken op zoek naar het grote wild. Een kudde impala’s of een kudde springbokken is niet interessant en ze rijden langs. Dat is eigenlijk heel erg jammer, want het zijn prachtige dieren en het voelt heel fijn om bij hun in de buurt te zijn.
Bij de waterplas was het altijd een komen en gaan van dieren. Het leek erop dat de verschillende diersoorten afspraken met elkaar hadden gemaakt over wie op welk tijdstip en in welke volgorde naar de waterplas komt. Meestal kwamen eerst de grazers: de zebra’s, de impala’s en de springbokken. Zij kwamen meestal in wat grotere groepen. Tussendoor liepen een paar kudu’s. Kudu’s zijn heel schuw. Vervolgens kwamen de olifanten, vaak een hele kudde geleid door de Matriarch. Tenslotte kwamen de giraffen. Giraffen zijn bij een waterplas heel erg op hun hoede. Ze moeten hun lange nek helemaal voorover buigen om bij het water te komen, dat maakt hen op dat moment enorm kwetsbaar. Tussendoor liepen vaak gemsbokken, met hun statige horens maken deze dieren grote indruk.
De titel van koning der dieren gaat nog altijd naar de leeuw, verdiend hoor, want het zijn prachtige dieren, maar de olifant zou ook een hele goede kandidaat zijn voor deze titel. Maar dat is wat wij er in de mensenwereld van maken. In de dierenwereld gaat het er niet om wie de koning is. In de dierenwereld gaat het over zijn en overleven. Olifanten zijn in elk geval hele zorgzame moeders. Op het moment dat de kudde bij de waterplas kwam, lieten de grote dieren hun kleintjes lekker in het water ravotten en gingen er zelf als een beschermende muur om heen staan. Ik zag kleine olifanten met elkaar stoeien in het water, net als mensenkinderen. Babyolifantjes die probeerden om met hun slurf te drinken, maar die slurf schoot nog alle kanten op. Dit gebeurde allemaal onder het toeziend oog van hun zorgzame moeder en tantes. Olifanten zijn zachtaardige reuzen als je ze met hun kleintjes ziet, maar ik heb ook wel hun kracht gevoeld. Eén van de olifanten ging voor onze auto staan om de kudde te laten oversteken. Ze straalde gezag uit en het was voor ons duidelijk dat we het niet in ons hoofd moesten halen om dichterbij te komen. Toen de kudde overgestoken was, maakte ze er een spelletje van. Ze bleef staan, deed haar slurf over haar slagtanden heen en kruiste haar achterpoten, net als wij mensen met de armen over elkaar gaan staan. Ze bleef ons strak aankijken, niet boos, niet dreigend, gewoon aankijken. Het was duidelijk, met deze dame viel niet te spotten. We zijn uiteindelijk maar achteruit gereden en zijn een andere weg ingeslagen. Nogmaals werd duidelijk dat we slechts op bezoek zijn in deze dierenwereld waar wij mensen niet de baas zijn.
Dan waren er de giraffen. Giraffen zijn statig en gracieus. Als ze lopen lijkt het wel alsof ze zweven. Giraffen houden niet van menselijk gezelschap. Zodra we met de auto stopten bij een groepje giraffen, maakten ze zich meestal zo snel mogelijk uit de voeten. Soms als ze aan een tak aan het knabbelen waren, mochten we even naar hun kijken. En tenslotte, last but not least, zijn er nog de grote jagers. Er leven leeuwen, luipaarden, hyena’s en cheetahs in Etosha. Daarnaast leven er nog wat kleine jagers, zoals jakhalzen. Leeuwen en hyena’s zijn geen vrienden van elkaar. Als de leeuwen in de meerderheid zijn, zullen ze de hyena’s verjagen en andersom als de hyena’s in de meerderheid zijn, zullen ze de leeuwen verjagen. We zagen dit laatste gebeuren. Op afstand koos een leeuw het hazenpad, gevolgd door twee hyena’s. Hyena’s vind ik toch wel aparte wezens, ze zitten, op het eerste oog, anatomisch raar in elkaar. Als je echter beter kijkt, blijkt dat ze perfect in elkaar zitten, hun brede schouders zijn volledig ontworpen om ondersteuning te kunnen bieden aan hun stevige kaken. Hyena’s zijn in staat om met hun kaken bot te vermalen. Dus het zijn dieren die je met heel veel voorzichtigheid dient te benaderen. We hebben hyena’s, met name in de vroege ochtend gezien. Later op de dag waren ze verdwenen.
De grote roofdieren hebben een hele andere sfeer en spanning om zich heen. Dieren worden alerter als er bijv. leeuwen liggen, maar ik merkte dat ikzelf ook alerter werd. Zolang je in de auto blijft is er niets aan de hand. Een leeuw ziet de auto als een geheel en ziet niet dat er mensen, dus mogelijke prooi, in die auto zitten. Echter als je uit de auto stapt of je gaat uit de auto hangen, dan ziet een leeuw dat wel degelijk en dan zou zomaar zijn jachtinstinct getriggerd kunnen worden. Wat wij niet zien en de prooidieren wel weten of aanvoelen is of een leeuw van plan is te gaan jagen of niet. Ik heb gezien dat de prooidieren en de leeuw rustig langs elkaar liepen. Ik heb gezien dat zebra’s een groepje slapende leeuwen tot op enkele meters naderden. We vroegen ons af of die zebra’s levensmoe waren, maar waarschijnlijk was er iets anders aan de hand, de zebra’s hebben aangevoeld dat de leeuwen hen toch niet zouden aanvallen, dus durfden ze dichterbij te komen. Leeuwen slapen het grootste deel van de dag. De prooidieren weten dan dat ze ongevaarlijk zijn. Echter wij mensen kunnen nog altijd niet zien of aanvoelen of een leeuw lekker slaapt of toch stiekem honger blijkt te hebben. Om deze reden is voorzichtigheid voor ons mensen geboden. Daarnaast valt ook met slapende leeuwen niet te spotten. We zagen een groepje leeuwen, ze lagen op een afstandje bij de waterplas te slapen. Hun prooi, een gnoe, die ze waarschijnlijk die ochtend hadden gedood, lag tussen het gras en de keien te wachten tot de leeuwen honger kregen. Een jakhals drentelde om de leeuwen heen, hij kwam steeds dichter bij hen in de buurt. In de auto fluisterden, want schreeuwen doe je niet als er leeuwen voor je liggen, dat hij toch echt op moest passen en bij die leeuwen uit de buurt moest blijven. Echter de jakhals luisterde niet naar ons gefluister. Binnen een paar tellen sprongen de leeuwen op, ik dacht om de jakhals een waarschuwing te geven, maar het bleek dat leeuwen niet waarschuwen, een leeuwin beet hem dood. Ik was geshockt door het tafereel dat binnen tien tellen voor onze neus afspeelde. De leeuwen gingen weer liggen en hervatten hun slaapje, alsof er niets was gebeurd. Dat shockte mij nog meer, omdat ik menselijke waarden op dit dierlijk gedrag ging plakken. Ik dacht erover na hoe je iemand kunt doden en dan meteen kunt doorslapen. Maar leeuwen zijn geen mensen, leeuwen zijn killers, dat is me in Etosha wel heel duidelijk geworden. Ik zie nog wel eens in de dierentuin dat een leeuw met de poten tegen het glas aanslaat. Mensen reageren dan met vertederende woordjes, ze vinden het schattig en denken dat de leeuwen willen spelen. Leeuwen spelen niet, leeuwen maken geen grapjes en zijn niet schattig. Leeuwen zijn grote jagers, ze dwingen respect af.
In Etosha gaat het lievige, leuke, schattige wel van de dierenwereld af. Er is geen leeuwenkoning die vrolijk met een wrattenzwijn en een stokstaartje over de savanne heen danst. Niemand zingt Hakuna Matata en er danst ook geen nijlpaard in een hoelajurkje. De realiteit ziet er echt heel anders uit. De realiteit is veel harder, het is een kwestie van overleven, van eten of gegeten worden. Maar de echte savanne is daarnaast ook schitterend. De dieren dwingen een enorm respect af en ik vind ook dat ze dat respect verdienen. Ze zitten perfect in elkaar en ze hebben van Moeder Natuur de juiste uitrusting meegekregen om te overleven. Hierdoor ontstaat er een balans en harmonie. In onze mensenwereld zijn we die balans en harmonie vaak kwijt. Het is daarom heel fijn om je onder te dompelen in deze wereld van balans en harmonie, zij het maar voor even en als gast, want wij kunnen geen deel meer uitmaken van deze wereld, we missen de tools om ons in deze wereld staande te houden. Maar een beetje balans en harmonie van de dierenwereld naar onze jungle meenemen, kan natuurlijk nooit kwaad. Als de stress toeneemt en ik me weer eens druk maak over zaken die er eigenlijk niet toe doen, dan denk ik terug aan Etosha, aan de rust van de grazers en de kracht van de olifanten en de spanning bij de jagers, dan voel ik weer even die perfecte balans en harmonie, dan voel ik weer voor even waar het leven eigenlijk om draait.
