Foto: Varanasi vanaf de Ganges
Wie in Varanasi overlijdt en aan de oevers van de Ganges gecremeerd wordt, bereikt Verlichting. Varanasi, één van de heiligste steden van India. Deze stad is absoluut een bezoek waard, maar bereid je voor op een rollercoaster aan ervaringen die je maar moeilijk kunt plaatsen, die allerlei emoties bij je oproepen en waar je geen tijd voor krijgt om van bij te komen, want ondertussen ben je weer een aantal ervaringen verder.
Onze eerste kennismaking met Varanasi was vanaf de Ganges. Langzaam varen we met een bootje de stad in. De ghats, de trappen aan de oevers, trekken langzaam aan ons voorbij. Vanaf het water ziet de stad er wat smoezelig uit. En dan dat water. De Ganges is erg vervuild, maar als je zo met een bootje over het water vaart en om je heen kijkt, is daar weinig van te merken. Ik zie kinderen die in het water spelen, mensen die de was doen, mensen die hun tanden poetsen, mensen die een slokje water nemen, maar ook mensen die hun behoeften in het water doen.
We varen met ons bootje over de Ganges en stoppen bij de Burning Ghats. De ghats waar de crematies worden uitgevoerd. Terwijl wij staan te kijken, nemen families afscheid van hun dierbaren. Ik zie alleen mannen die bij de crematie aanwezig zijn. Het is gebruikelijk dat de vrouwen niet meekomen. De oudste zoon scheert zijn hoofd kaal en leidt de ceremonie. Als er geen oudste zoon is, neemt iemand anders deze taak over. Het brandhout wordt ter plekke gekocht. Rijke families kunnen veel brandhout kopen, waardoor meer van het lichaam zal verbranden, arme families kunnen zich minder brandhout veroorloven. De resten worden na de crematie in de Ganges gegooid. Ik zit in de boot en kijk naar dit ritueel. Ik voel me perplex, ongemakkelijk en niet op mijn plek. Het voelt helemaal ongepast op het moment dat een familielid zich naar de boot omdraait en ons aankijkt. Wat doe ik hier eigenlijk? Zit ik nu echt naar de ellende van iemand anders te kijken? Terwijl ik me dit nog zit af te vragen, stopt er een bootje voor onze neus, de man in het bootje probeert wat houten poppetjes aan de man te brengen. En met het beeld van de Burning Ghats nog op mijn netvlies, wordt nu opeens een houten kippetje voor mijn neus gehouden, die op en neer beweegt als je aan het touwtje trekt. Wat een bizarre realiteit, wat een tegenstelling, op een aantal meter van ons vandaan zitten mensen om hun dierbaren te rouwen en voor mijn neus gaan de zaken gewoon door. Terwijl ik in het bootje zit, zie ik dat menselijke resten de Ganges in worden gegooid. Daarnaast spelen kinderen in het water. Achter me hoor ik geslurp, iemand heeft dorst gekregen en neemt even een slokje. Ik weet niet waar ik kijken moet en wat ik hiervan moet denken. Wie zich de Burning Ghats voorstelt als een mooie georganiseerde, steriele plek, heeft het helemaal mis. Zulke plekken lijken niet te bestaan in India. Eigenlijk is het een bende op de crematieplek, iets wat vanuit onze waarden en normen niet gepast zou zijn. Overal liggen resten van houtstapels, bloemenoffers en doeken. Tussen de rouwende mensen scharrelen wat dieren rond, een koe eet de bloemenoffers op, een hond wroet tussen het as, wat geiten lopen er rond. Dit zou bij ons toch ondenkbaar zijn. Toch vind ik het ook iets moois hebben, voor mij blijkt hieruit dat in India de dood bij het leven hoort. Alles gaat door, in een ononderbroken cirkel.
Foto: De Burning Ghats van Varanasi (we hebben geen foto’s van dichtbij gemaakt uit respect voor de overledenen en hun naasten)
Aan land is het niet heel anders dan van af het water. In Varanasi lijkt alles in het teken van religie en spiritualiteit te staan. Mensen komen een offer brengen aan ‘Mother Ganga’. Het offer is meestal een bakje met bloemen en een kaarsje. Er zijn veel heilige mannen oftewel Sadhu’s in Varanasi. En ze poseren maar wat graag voor de foto, liefst tegen een kleine vergoeding uiteraard. Langs de ghats is het een drukte van belang. Tussen de mensenmenigte lopen koeien, geiten en honden. Veel prikkels, iedereen en alles krioelt door elkaar.
Mensen zeggen wel eens: je houdt van India of je haat het, er is niets tussenin. Ik denk dat dit ook voor Varanasi geldt. Ik vind dat Varanasi de meest bijzondere, bizarre stad is die ik tot nu toe heb bezocht en ik denk dat deze plek niet snel overgenomen zal worden door een andere plek. Nu moet ik wel zeggen dat ik pas een klein deel van India heb gezien. Graag wil ik meer zien van het prachtige land India. En ik wil zeker nog eens terug naar Varanasi. De stad waar spiritualiteit gepaard gaat met een snufje bizarheid, tenminste voor ons Westerlingen.
Foto: Sadhu oftwel heilige man
